Naast imker ben ik validator op waarneming.nl en nationaal coordinator voor meldingen van de Aziatisch Hoornaar (AH).
De Aziatische Hoornaar
De AH is een invasieve exoot die een bedreiging vormt voor de biodiversiteit in Nederland. Het insect is opgenomen in de Unielijst van de EU exotenverordering en moet bestreden worden.
Hoe herken je een Aziatische Hoornaar (AH)
Zie ook de tabel hieronder. Duidelijkste kenmerk van een AH ten opzichte van de Europese Hoornaar (AH) is de tekening op het achterlijf; waar de EH op een uit de kluiten gewassen wesp lijkt heeft de AH duidelijk veel minder geel. Verder heeft een een EH een rode gloed, vandaar de slogan ‘zie je rood, sla me niet dood’.
Onderaan deze pagina vind u een aantal foto’s van AHs en hun nesten.
Bestrijding
Doodslaan heeft overigens ook voor de AH weinig zin, integendeel ! De (levende) AH is namelijk nodig om aan te wijzen waar het nest zit, zodat het nest bestreden kan worden. Als u een AH ziet kunt u dit het beste melden op https://waarneming.nl/go/vespa-velutina/?. Doe dit aub met foto; er zijn namelijk dagelijks zoveel meldingen dat alleen die met een foto goed en efficient kunnen worden opgevolgd.
Nadat u een melding heeft gedaan gaan wij aan de slag om met behulp van lokpotten en zenders het nest te lokaliseren. Is het nest eenmaal gevonden dan wordt dit (zonder gif) opgeruimd.
Hoe worden nesten opgespoord ?
Bij voorbaat dank voor uw medewerking
Foto’s van hoornaars en hun nesten
| Aziatische hoornaar (Vespa Velutina) | Europese hoornaar (Vespa Crabro) |
 |  |
Aziatisch hoornaars maken tijdens het seizoen 3 verschillende nesten:
Embryonest (april-juni)
Nadat de koningin uit haar winterslaap komt bouwt ze een klein nestje, ter grootte van een golfballetje. Deze worden meestal gevonden aan het dak van tuinhuisjes en in vogelkastjes. Hierin legt de koningin een klein aantal eitjes welke ze zelf verzorgt. In deze tijd vliegt de koningin dus ook nog rond.
Bestrijding – aangezien de koningin nog rondvliegt proberen we haar te vangen met een selectieve val. De koningin kan hier wel in maar niet meer uit, bijvangst van andere insecten wordt voorkomen door de grootte van de gaatjes in de val.
Primair nest (juli-augustus)
Nadat de eerste werksters uitkomen is meer ruimte nodig. Als de huidige ruimte bevalt en groot genoeg is wordt het embryonest verder uitgebouwd. Zo niet dan worden een nieuw nest gemaakt, meestal in een boom of struik. Deze primaire nesten worden zo groot als een voetbal. De koningin blijft nu in het nest om eitjes te leggen die worden verzorgd door de werksters.
Bestrijding – de werksters worden gelokt met ‘wiekpotten’ met een lokmiddel (TrapIt of een mix van wijn, bier en grenadine). Zij worden gemerkt of soms van een zender voorzien en gevolgd om het nest te vinden.
Secundair nest (augustus – oktober)
Als het primaire nest te klein wordt verhuist het volk naar een hoge boom, vaak hoger dan 10 meter. Het nest groeit groter tot formaat skippybal.
Bestrijding: als bij primair nest maar door het dichte bladerdek in de zomer zijn de nesten erg moeilijk te vinden en is meestal een hoogwerker nodig om het nest te verdelgen.
Waarom bestrijden ?
Zoals aangegeven is de Aziatische hoornaar een invasieve exoot. Invasief wil zeggen dat zij zich snel vermeerdert; uit ieder nest dat niet wordt verdelgd kunnen het volgende jaar 5-10 nieuwe nesten ontstaan. Deze opmars moet zoveel mogelijk worden beperkt voor de volgende redenen.
Impact op bio-diversiteit – 1 AH nest voedt zich per jaar met ongeveer 11 kilo aan insecten. Dit is een enorme hoeveelheid, en heeft op de langere termijn ook gevolgen voor bijvoorbeeld vogels.
Risico voor de mens – de AH verdedigt zijn nest zeer agressief: bij benadering vanaf zo’n 3 meter vallen zij massaal aan. Het aantal steekincidenten stijgt jaarlijks. De angel van de AH is ~4mm lang en dringt dus dieper in de huid, de steek is dan ook pijnlijker dan die van een bij of wesp, en meestal blijft het niet bij 1 steek
Economisch effect – de AH voedt zich ook graag met fruit en heeft de neiging van ieder stuk fruit maar 1 ‘hapje’. Als de AH niet wordt bestreden zal de fruitteelt hiervan schade ondervinden.
De AH wordt vaak gezien als ‘een probleem voor de imker’. Dit komt omdat een groot deel van het menu van de AH op dit moment uit honingbijen bestaat. De reden hiervoor is dat een bijenvolk in een bijenkast een soort fastfood restaurant is voor de AH. Echter als de AH niet actief wordt bestreden zal ook het menu verschuiven naar andere insecten.
Het echte effect van de AH op een bijenvolk is niet het feit dat de AH de bijen op eet. Veel groter is het effect van ‘vliegangst’: de bijen stoppen met vliegen uit angst voor de jagende hoornaar voor de kast. Dit heeft als gevolg dat er niet genoeg stuifmeel en nectar wordt verzameld voor de winter en het bijenvolk een veel kleinere kans heeft om de winter te overleven.
Interesse in nog meer info ?
Wordt lid van de Facebook groep of meld je aan als vrijwilliger !